Op grond van de wet is het Openbaar Ministerie belast met de vervolging van strafbare feiten. Zij is hierin monopolist, wat betekent dat dit het enige overheidsorgaan is dat hiermee is belast. Dat betekent ook dat aan haar een grote vrijheid toekomt bij het kunnen bepalen of er sanctie dient te volgen op een bepaalde gedraging en zo ja welke en op welke wijze die sanctie dan moet worden vervolgd.
Tot enkele jaren geleden was het gebruikelijk dat het OM bij het constateren van een strafbaar feit de zaak voorlegde aan een Rechtbank, waardoor een verdachte in ieder geval de garantie verkreeg dat er sprake was van een eerlijk proces en van een zorgvuldige afweging om te bepalen of hij al dan niet gestraft diende te worden.
Vanaf 2006 is het mogelijk dat het OM zelf een straf oplegt aan een verdachte van een strafbaar feit door het geven van een zogenoemde strafbeschikking. Die strafbeschikking is in feite niets anders dan een eenvoudige brief waarin staat dat u verdacht wordt van een strafbaar feit en dat het OM meent dat er een sanctie dient te volgen. De sanctie staat benoemd en is haast in alle gevallen het opleggen van een geringe geldboete.
Als u het niet eens bent met de inhoud van die brief en de opgelegde sanctie kunt u hiertegen verzet instellen. De termijn voor het doen van verzet bedraagt twee weken, uiterst kort dus. Binnen die twee weken moet u op schrift hebben gezet waarom u het niet eens bent met de opgelegde sanctie en die brief hebben bezorgd bij het parket dat de sanctie aan u heeft opgelegd. In de praktijk constateer ik dan ook vaak dat mensen te laat bij ons kantoor aankloppen, ruim nadat die termijn al is verstreken.
Recent verscheen er een onderzoek van de Hoge Raad der Nederlanden, ons hoogte rechtscollege van het land genaamd ‘Beproefd Verzet’, met als onderwerp de verzet procedure. De conclusie van dat onderzoek is dat in veel gevallen de behandeling van het ingediende verzetschrift meer dan twee jaar op zich laat wachten, een termijn die volgens de Hoge Raad beoordeeld moet worden als niet langer redelijk voor de verdachte.
De reden waarom het zo lang duurt om deze verzetschriften, die vaak gaan over eenvoudige strafbare feiten, af te handelen wordt niet benoemd maar zit waarschijnlijk verscholen in de organisatie van het OM zelf of het gebrek daar aan.
Wanneer u buiten het strafrecht geconfronteerd wordt met een besluit van een overheidsorgaan staat in de Algemene Wet Bestuursrecht te lezen dat het bestuursorgaan in feite binnen zestien weken op uw bezwaar moet beslissen. Er is geen reden te bedenken waarom het OM hier langer voor nodig heeft. Het is alleen jammer dat die beslistermijn niet geldt op uw verzetschrift. Te meer omdat in het kader van het bestuursrecht tevens de mogelijkheid voor u als burger bestaat om een bezwaar in te dienen tegen het niet tijdig nemen van een besluit, waarbij u tevens aanspraak kunt maken op een dwangsom voor het geval het niet nemen van het besluit ook na dat bezwaar blijft voortduren.
Waarom zou het geen oplossing zijn om dergelijke dwangmiddelen in te bouwen in de verzetprocedure bij het OM? Wat heeft u er immers als verdachte aan om na meer dan twee jaar te horen te krijgen dat uw verzetschrift eindelijk behandeld is en dat indien die herbeoordeling heeft geleid tot een oproep bij de Rechtbank die overschrijding van de redelijke termijn moet leiden tot strafkorting? De te verwachten straf was immers al laag gelet op het feit dat het vaak om beperkte feiten gaat. Dan zou u toch meer gebaat zijn bij rechtsmiddelen die ervoor zorgen dat de beslissing zelf sneller genomen wordt?
De vraag die in essentie beantwoord moet worden is nog veel belangrijker. Hoort het sanctioneren van burgers die verdacht worden van een strafbaar feit niet gewoon enkel bij de rechter thuis? Een rechter die u voldoende garanties kan bieden op een eerlijk proces. Ik meen van wel, zeker als het OM op haar beurt aantoont die taak zelf onvoldoende zorgvuldig uit te kunnen voeren.
Vragen over het strafrecht? KBW Advocaten en Mediators, Dorpsstraat 43 te Schinnen. Verzetten heeft geen zin.