Vorige keer besprak ik nog uw recht om arbeidsrechtelijk op de uitknop van uw mobiele telefoon te mogen drukken, zonder dat dit voor u gevolgen had. Het gebruik van een mobiele telefoon en de mogelijkheden die een dergelijk toestel biedt kent ook haar strafrechtelijke grenzen. Vandaag deed de Hoge Raad hier een uitspraak over met de vraag waar de privacy van de mobiele telefoongebruiker het wint van de zoektocht naar de strafrechtelijke waarheid.
In dat arrest (ECLI:NL:HR:2017:584) geeft de Hoge Raad in ieder geval aan dat er toestemming van een Rechter-Commissaris moet zijn voor een volledig onderzoek naar de inhoud van een mobiele telefoon van een verdachte. Van een volledig onderzoek is volgens de Hoge Raad in ieder geval sprake indien met daartoe bestemde software een complete dwarsdoorsnede van de telefoon en haar inhoud wordt gemaakt. Denk hierbij aan het onderzoeken van de belhistorie, de berichten en de contactpersonen.
Natuurlijk is het toe te juichen dat de Hoge Raad af en toe grenzen stelt aan de opsporingsmogelijkheden van politie en dat zij oogt blijft houden voor de privacy van verdachten, wetende dat er niet veel voor nodig is om verdachte van een strafbaar feit te worden. Wat daarbij echter te betreuren valt is het rechtsgevolg dat de Hoge Raad verbindt aan het doorzoeken van een mobiele telefoon zonder de vereiste toestemming van de Rechter-Commissaris.
Een onrechtmatig onderzoek naar uw mobiele telefoon hoeft nog niet te betekenen dat het bewijs dat op die telefoon onrechtmatig wordt aangetroffen niet mag worden meegenomen. De tijd van de vormfouten en onrechtmatig verkregen bewijs lijkt mijlenver achter ons te liggen. Ook deze onrechtmatigheid in het onderzoek doet de Hoge Raad teleurstellend weer af door te verwijzen naar art. 359 a Sv., het artikel waarin staat te lezen dat een rechter het gevolg aan een fout in de opsporing mag verbinden welk gevolg hij zelf passend acht. In de praktijk leidt dit vaak tot de enkele constatering dat er een fout is gemaakt, zonder met dit gegeven al te veel rekening te houden waar het gaat om de uitkomst van uw strafzaak.
Wat heeft het voor zin om allerlei formele eisen te stellen aan het opsporingsonderzoek als de fouten in dat onderzoek haast ongestraft blijven? Dat biedt u als burger geen garantie dat uw privacy en die van uw telefoon gewaarborgd wordt, maar een vorm van schijnzekerheid waar u strafrechtelijk niets voor koopt. In ieder geval zeker geen waar voor uw geld.
Waar onze democratische rechtsstaat veel meer behoefte aan zou hebben is een krachtig oordelende Hoge Raad die niet alleen formele eisen stelt aan het opsporingsonderzoek, maar ook het lef toont om gevolgen te verbinden aan het niet naleven van die eisen.
Voor al uw strafrechtelijke vragen bent u van harte welkom bij KBW Advocaten en Mediators aan de Dorpsstraat 43 te Schinnen, met of zonder uw mobiele telefoon.